تاج پرس/یزد
یک رژیم غذایی مناسب برای کودکان باید ترکیبی از غذاهای مختلف در گروه های اصلی غذا باشد بطوریکه تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک را تامین کند. برنامه غذایی روزانه در این سنین باید از نظر قوام، طعم، رنگ و تنوع مناسب باشد و اصول تعادل و تنوع در آن رعایت گردد. (تعادل به معنی مصرف کافی از مواد غذایی مورد نیاز برای حفظ سلامت بدن و تنوع یعنی مصرف انواع مختلف مواد غذایی بر اساس هرم غذایی ایران )
گروه های اصلی غذایی که در برنامه ریزی غذایی کودکان در نظر گرفته می شود شامل :
-گروه نان و غلات (شامل نان ، برنج، ماکارونی) که تامین کننده انرژی کودک است و سهم بیشتری از غذای کودک را به خود اختصای می دهد.
-گروه سبزیجات و میوه ها که تامین کننده ریزمغذی ها (املاح و ویتامین ها) است.
-گروه شیر و لبنیات که تامین کننده کلسیم، فسفر و پروتئین مورد نیاز کودکان است.
-گروه گوشت، حبوبات و تخم مرغ که تامین کننده آهن و پروتئین مورد نیاز کودک است.
به دلیل کوچک بودن معده و ظرفیت محدود کبد برای ذخیره سازی گلیکوژن در کودکان و میزان بالای انرژی مورد نیاز، وعده های کوچک و متعدد توصیه می شود بطوریکه در برگیرنده حداقل 5 وعده غذا (صبحانه، ناهار، شام و دو میان وعده صبح و بعدازظهر) باشد.
رژیم غذایی که برای کودکان در نظر گرفته می شود باید انرژی کافی جهت رشد و نمو را تامین کرده و از سوء تغذیه و یا چاقی و اضافه وزن جلوگیری نماید چنین برنامه غذایی بر روی مصرف غلات کامل، فراورده های لبنی، حبوبات و گوشت کم چرب، ماهی، ماکیان و میوه و سبزی تاکید دارد. مصرف قندهای ساده برای حفظ سلامت دندان ها و جلوگیری از ضافه وزن محدودتر می گردد.
مکمل یاری:
یکی از راهکارهای عمده برای پیشگیری و کنترل کمبود ریزمغذی ها در کودکان، مکمل یاری است. تمام کودکان اعم از اینکه با شیرمادر و یا شیرمصنوعی تغذیه می شوند لازم است از 5-3 روزگی ویتامین A+D یا مولتی ویتامین روزانه 25 قطره و از پایان 6 ماهگی از مکمل آهن روزانه 15 قطره تا پایان 2 ساالگی استفاده کنند. کودکان 3 الی 5 سال که رژیم غذایی مناسبی دارند به استثنای فلوراید اگر به میزان کافی در آب آشامیدنی نباشد نیازی به هیچ مکمل ویتامین و مواد معدنی ندارد.
بررسی وضعیت رشد و تغذیه :
بطور کلی ارزیابی وضعیت رشد و تغذیه کودکان می تواند از طریق اطلاعات تن سنجی صورت پذیرد. این اطلاعات شامل قد، وزن و نمایه توده بدنی است. اندازه گیری های رشد باید در فواصل منظم ثبت گردند تا الگوی رشد کودک را بخوبی نشان دهد.
پایش رشد و وضعیت تغذیه ای باید به منظور اهداف زیر بطور مرتب کنترل شود :
1.تامین انرژی و موادمغذی کافی برای رشد و نمو کودک
2.تنظیم یک رژیم غذایی مناسب براساس نیازها، سن و مرحله رشد کودک
3.ایجاد عادات غذایی سالم در کودکان بمنظور جلوگیری و یا کاهش خطر بیماریهای مزمن مرتبط با تغذیه
مهدیه مصلایی پور یزدی ، طاهره حسین پور
کارشناس ارشد تغذیه و کارشناس برنامه کودکان مرکز بهداشت شهرستان یزد