چاپ

تاج پرس ،محمدامین مولا، پژوهشگر رصدخانه مهاجرت ایران در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به انجام مطالعاتی در زمینه "اثرات اقتصادی ویروس کرونا بر بخش بین‌المللی آموزش عالی در کشورها" گفت: دانشجویان بین‌المللی در بسیاری از کشورها، خصوصاً کشورهایی که به عنوان مقاصد اصلی دانشجویان بین‌المللی شناخته می‌شوند، منبع درآمد قابل توجهی برای این کشورها تلقی می‌شوند.

وی با تاکید بر اینکه مشاغل آکادمیک و پشتیبان در دانشگاه‌های کشورهای سراسر دنیا که اتکای قابل توجهی به دانشجویان بین‌المللی دارند، به این درآمد بستگی دارد، خاطر نشان کرد: بنابراین حمایت از دانشگاه‌هایی که با افت درآمد ناشی از کاهش تعداد دانشجویان بین‌المللی و یا تعطیلی مقاطع تحصیلی روبرو شده‌اند، به عنوان اقدامی ضروری برای حفظ رفاه و منافع عمومی در این کشورها تلقی می‌شود.

مولا، یادآور شد: بر اساس گزارش Deloitte Access Economics به عنوان نمونه در کشور استرالیا، بخش بین‌الملل دانشگاه‌ها 41 میلیارد دلار به اقتصاد این کشور کمک کرده‌اند و در سال 2018 از 260 هزار شغل تمام وقت پشتیبانی کرده‌اند؛ ولی با توجه به محدودیت‌های ناشی از ویروس کرونا و از بین رفتن ترم تحصیلی دانشجویان، انتظار می‌رود که دانشگاه‌ها مبلغی بین 3 تا 4.4 میلیارد دلار از درآمد خود را از دست دهند.

این پژوهشگر رصدخانه مهاجرت ایران، اظهار کرد: بر اساس تخمین‌ها پیش‌بینی می‌شود که بیش از 21 هزار شغل در 6 ماه آینده در معرض خطر قرار داشته باشند و در صورت ادامه‌دار شدن همه‌گیری ویروس کرونا، این میزان بیکاری در این بخش افزایش یابد.

وی با اشاره به وضعیت بخش آموزش بین‌الملل در شرایط همه‌گیری ویروس کرونا، یادآور شد: بخش آموزش بین‌المللی به قدری از نظر اقتصادی دارای اهمیت است که آسیب دیدن این بخش می‌تواند بهبود اقتصادی قابل انتظار پس از پایان همه‌گیری کرونا را در بسیاری از کشورها کند و تضعیف کند.

مولا با تاکید بر اینکه از این رو خروج دانشجویان بین‌المللی به مدت طولانی ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری بر اقتصاد کشورهای مقصد وارد کند، افزود: دانشجویان بین‌المللی نه تنها در تأمین مالی مؤسسات آموزش عالی بلکه آنها در تامین مالی ارائه‌دهندگان خدمات اسکان، رستوران‌ها و سایر مواردی که نیازهای دانشجویان بین‌المللی را تأمین می‌کنند، نقش دارند.

وی اضافه کرد: برای درک اهمیت اقتصادی بخش آموزش بین‌الملل، تصویر ذیل صادرات کالاها و خدمات آموزشی استرالیا را طی سال‌های 1986 تا 2019 نشان می‌دهد که از رشدی نمایی برخوردار است. طبق طبقه‌بندی حساب‌های ملی استرالیا، کل صادرات آموزش و پرورش شامل کل شهریه‌هایی که دانشجویان بین‌المللی پرداخت می‌کنند و همچنین کل هزینه‌هایی است که آنها برای خدمات و کالاهای آموزشی در استرالیا می‌پردازند.

نمودار رشد صادرات کالاها و خدمات آموزشی طی سال‌های 2019- 1986

مولا با بیان اینکه صادرات آموزش و پرورش استرالیا از نزدیک صفر در دهه 1970 به 37 میلیارد دلار در سال مالی گذشته (2019-2018) رسیده است، یادآور شد: در سال‌ 2019-2018، این بخش تقریباً 40 درصد از صادرات خدمات استرالیا و 9 درصد صادرات کالاها و خدمات را شامل می‌شد. این در حالی است که در سال گذشته کل صادرات بخش کشاورزی استرالیا به جهان حدود 44 میلیارد دلار بوده است.

وی ادامه داد: نکته حائز اهمیت دیگر تعداد زیاد دانشجویان بین‌المللی چینی در کشورهای مقصد دانشجویان بین‌المللی است که با شیوع بیماری کشورهای میزبان خود را ترک کرده و به کشور خود بازگشته‌اند که این امر خسارات فراوانی را بر بدنه اقتصادی کشورهایی که پذیرای جمعیت کثیری از دانشجویان چینی هستند از جمله آمریکا، استرالیا و کانادا وارد می‌کند.

پژوهشگر رصدخانه مهاجرت ایران در این باره توضح داد: برای مثال در تاریخ اول مارس سال 2020 میلادی، 56 درصد از دارندگان ویزای دانشجویان چینی خارج از استرالیا بودند و دانشجویان چینی یک سوم از کل صادرات آموزش و پرورش را به خود اختصاص می‌دهند. در آمریکا از ژانویه سال 2020، گسترش ویروس کرونا بر جابجایی جهانی هزاران دانشجو و همچنین برنامه‌های موسسات آموزش عالی ایالات متحده از جمله ثبت نام برای ترم‌های آینده تأثیر گذاشته است.

وی با بیان اینکه از اواخر فوریه 2020، محدودیت‌های سفر به نقاط مختلف از جمله چین، ایران، کره جنوبی و ایتالیا مانع از جابجایی دانشجویان بین‌المللی، اساتید و کارمندان دانشگاه در سراسر جهان شده است، افزود: بر اساس گزارش تبادلات دانشجویی Open Doors در سال 2019، از هر سه دانشجوی بین‌المللی در ایالات متحده یک نفر از چین بوده است. همچنین در سال تحصیلی 2019-2018 میلادی 234 موسسه آموزشی نیز میزبان 176 هزار دانشجو از چین یا 47 درصد از کل جمعیت دانشجویان چینی در ایالات متحده بوده‌اند. این گزارش همچنین اذعان می‌کند که 58 درصد از مؤسسات آموزش عالی آمریکا جذب دانشجویان چینی را در اولویت قرار داده‌اند و تقریبا 80 درصد از موسسات نسبت به افزایش شمار دانشجویان بین‌المللی از چین ابراز نگرانی کرده‌اند که این نگرانی‌ها اکنون به دلیل محدودیت‌های سفر برای رویدادهای مسافرتی و شیوع ویروس کرونا افزایش یافته است.

وی با تاکید بر اینکه بدون حمایت کافی دولت‌ها، دانشگاه‌ها مجبور به کوچک شدن می‌شوند، خاطر نشان کرد: بدیهی است که کاهش درآمد دانشگاه‌ها علاوه بر ضرر و زیان شغلی دانشگاه‌ها، تاثیرات زیادی را بر اقتصاد کشورها بر جای خواهد گذاشت. در آمریکا حدود 70 درصد محققان در دانشگاه‌ها تحت قراردادهای کوتاه مدت مشغول به کار هستند و بیش از 100 هزار نفر از اعضای هیات علمی در دانشگاه نیز دائمی نیستند. همچنین در کالج‌های آموزشی نزدیک به 20 درصد معلمان با قراردادهای پیمانکاری و 25 درصد با حقوق ساعتی مشغول به فعالیت هستند؛ بنابراین دولت‌ها باید تعهد محکمی را برای تضمین بودجه مؤسسات، محافظت از مشاغل و جلوگیری از تعطیلی دانشگاه‌ها یا کالج‌ها داشته باشند.

به گفته این پژوهشگر حوزه مهاجرت، بدون این ضمانت‌های حیاتی، بسیاری از کارکنان دانشگاهی و آموزشی در معرض خطر قرار می‌گیرند. دانشگاه‌ها نیز در طول دوران همه‌گیری علاوه بر در نظر گرفتن اقدامات موثر برای عبور از دوران گذار باید از کادر علمی و دانشجویان خود پشتیبانی کنند. در حقیقت آنها پس از پایان همه‌گیری کرونا، باید برای جلوگیری از بحران بعدی یعنی فروپاشی بخش آموزش بین‌المللی خود تلاش مضاعفی کنند.