روز سه‌شنبه در یک روز
دراماتیک سیاسی در بریتانیا، 329 قانون‌گذار مجلس عوام با رای مثبت خود از
طرح بوریس جانسون حمایت کردند و همزمان 229 نفر از قانون‌گذاران بریتانیایی
با رای خود، امکان عملی‌شدن آن در زمان‌بندی مورد نظر نخست‌وزیر، یعنی 31
اکتبر، را تقریبا ناممکن ساخته‌اند. مجلس عوام بریتانیا با مدت کوتاهی که
دولت برای بررسی طرح خروج تعیین کرده مخالفت کرده‌است؛ طرحی که بیش از 100
صفحه است. جانسون روز سه‌شنبه در نشست خود با نمایندگان گفت اگر پارلمان
مانع‌برگزیت شود و به جای آن راه خودش را برود و بخواهد همه چیز را تا
ژانویه و حتی بیشتر به تعویق بیندازد، آن وقت در چنین شرایطی با نهایت تاسف
باید بگویم از آنجا که این لایحه باید به سرانجام برسد، به سمت برگزاری انتخابات پیش می‌رویم. دولت
بریتانیا قصد داشت در بازه‌ای کوتاه و تا روز پنج‌شنبه لایحه برگزیت را به
تصویب برساند، اما برخی از نمایندگان امیدوارند تغییراتی در آن ایجاد
کنند. در این شرایط دونالد توسک، رئیس شورای اروپا، اواخر روز سه‌شنبه گفت:
پیشنهاد او این است که 27 عضو باقی‌مانده در اتحادیه به تعویق در زمان
خروج بریتانیا رای دهند.
بوریس جانسون بارها گفته بود به هیچ‌وجه
حاضر نیست مهلت 31 اکتبر را به تعویق بیندازد. بنابر گزارش‌ها او در
نامه‌ای که پای آن را امضا نکرده از اتحادیه اروپا خواسته برگزیت را عقب
بیندازد. پارلمان بریتانیا 27 مهر طرحی را به تصویب رساند که خواستار تعویق
سه ماهه در خروج این کشور از اتحادیه اروپا می‌شود. بنا بر این طرح که با
329 رای موافق در برابر 306 رای مخالف تصویب شد، حتی اگر طرح جانسون درباره
شرایط خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به تصویب نهایی پارلمان برسد، اجرای برگزیت می‌تواند تا سه ماه به تعویق بیفتد.
کارشناسان می‌گویند هم‌اینک توپ به زمین
اتحادیه اروپا افتاده و بوریس جانسون خطر را تا حد زیادی از سر بریتانیا
دور کرده است. حالا این بروکسل است که باید تصمیم بگیرد که باید به
بریتانیا مهلت بیشتری داد یا نه. با این حال هنوز خطر خروج بدون توافق به
قوت خود باقی است. درحالی‌که به روز 31 اکتبر، تاریخی که بریتانیا باید
اروپا را ترک کند، نزدیک می‌شویم، تصمیم اتحادیه اروپا نیز برای ارائه مهلت
بیشتر به لندن مهم است. تیم بیل، استاد علوم سیاسی دانشگاه کویین مری در لندن گفت: «مطمئنا خروج بریتانیا قطعی شده و طرح دوم توافق بین دو طرف تصویب شد اما بوریس جانسون باید برای قدم‌های بعدی نیز فکر کند.»
شک و تردیدهایی بین طرفداران خروج سخت نسبت
به طرح جانسون وجود دارد و آنها نگران هستند با گذشت بیشتر زمان نقاط ضعف
آن آشکار شود. از سویی این نگرانی هم وجود دارد هر نوع تاخیری در خروج که
بخش عمده نمایندگان خواستار آن هستند، فرصتی را برای رفراندوم دوم در
بریتانیا به‌وجود آورد. دیوید فینه‌مور، استاد علوم سیاسی با تخصص مسائل
اروپا که در دانشگاه کویین بلفاست تدریس می‌کند، می‌گوید: «سخت است
پیش‌بینی کرد که واقعا چه پیش خواهد آمد؟ هر چند که تصمیم قانون‌گذاران تا
حدی مسیر را مشخص کرده است.» او می‌افزاید: «مشخص نیست که اپوزیسیون قصد
دارد چه جزئیاتی را برای گنجاندن در طرح نهایی درخواست کند.او تصریح می‌کند
این توافق‌نامه هنوز در حد یک لایحه است نه قانون، به همین دلیل نباید به
این زودی اعلام کرد که چه پیش خواهد آمد.»
به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، در واقع
پیروزی بوریس جانسون با عدم رای به طرح پیشنهادی وی برای خروج تلخ شد و
بوریس جانسون در یک زمان اشک و لبخند را تجربه کرد. شکست بوریس جانسون درست
15 دقیقه بعد از پیروزی وی برای تاییدیه‌ای که بابت توافق گرفت، به‌دست
آمد. در واقع قانون‌گذاران برای حیاتی‌ترین بخش از طرح بوریس جانسون
مانع‌تراشی کردند. بوریس جانسون امیدوار بود با این رای تا 31 اکتبر کار را
برای خروج بریتانیا یکسره کند. با رای منفی نمایندگان به زمان‌بندی خروج
بوریس جانسون، برگزیت احتمالا با تاخیر چند ماهه روبه‌رو خواهد شد.
بوریس جانسون در بخش پیروزی‌اش با رای نفر
به نفر توانست موافقت نمایندگان را به‌دست آورد. این حمایت چیزی بود که
برای سلف وی، یعنی ترزا می هرگز رخ نداد. ترزا‌می، سه‌بار طرح پیشنهادی
خود را در معرض رای همین نمایندگان قرار داد اما هر سه بار پاسخ منفی شنید و
در نهایت مجبور به استعفا شد. حالا اگر اتحادیه اروپا با «توقف» مدنظر
بریتانیا موافقت کند، نمایندگان چند ماه وقت دارند خواسته‌های خود را در
توافق نهایی بگنجانند. این درحالی است که برخی می‌گویند بررسی طرح 435
صفحه‌ای به همراه ضمائم کار سختی است و در مدت چند ماهه نیز بررسی دقیق آن
میسر نیست.
در روز دراماتیکی که پارلمان قفل دولت
بریتانیا را باز کرد همزمان قفل دیگری زد، بوریس جانسون در عمل نتوانست
برای هشدار خود مبتنی بر «مرگ یک‌بار، شیون یک‌بار» همراهی پیدا کند. افزون
بر این جرمی کوربین، دبیرکل حزب کارگر گفت که سختی کار در جزئیات است. این
به‌نوعی هشدار برای نخست‌وزیر محافظه‌کار بریتانیا به‌حساب می‌آید. او
تصریح کرد که جزئیات باید این توافق خراب را تا حدی اصلاح کند و خواسته‌های
آنها را پوشش
دهد. حزب کارگر قول داده است تا اصلاحاتی را به این طرح تحمیل کند. او
تهدید کرد اگر این جزئیات گنجانده نشود، مسیر برای رفراندوم دوم هموار
می‌شود. چنین مصائبی پیش از این یک قربانی در محافظه‌کاران داشت و آن
ترزا‌می بود که مجبور شد خانه شماره 10 را ترک کند. کوربین پس از اینکه
رای داد، گفت: ما یک تعهد مشخص می‌خواهیم، یک بازار واحد قوی که حقوق
کارگران را تضمین کند و ناقض استانداردهای محیط‌زیستی نباشد و راه فراری
هم در آن وجود نداشته باشد که به خروج بدون توافق منتهی شود.
در واقع رای منفی به زمان‌بندی مدنظر بوریس
جانسون یک پیش‌نمایش از مسیر سختی است که بوریس جانسون در پیش دارد. در این
شرایط اما خبرهای تقریبا خوشی از اتحادیه اروپا می‌رسد. کارشناسان
می‌گویند برآیند اتحادیه اروپا برای این توافق مثبت است. به‌رغم اینکه
یانکر، رئیس کمیسیون اروپا برگزیت را هدر دادن وقت و انرژی خوانده بود اما این نکته را هم رهبران اروپایی می‌دانند که خروج بدون توافق دامن آنها را هم خواهد گرفت.