چاپ

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران درباره حذف یارانه دهک‌های پردرآمد جامعه اظهار کرد: با توجه به شرایط اقتصادی کشور و آثار این فشار‌ها بر سطح عمومی قیمت‌ها، این کار باید با احتیاط انجام شود که چهار دستگاه این موضوع رو پیگیری می‌کنند.‏
شریعتمداری با بیان اینکه دستگاه‌ها گزارش‌ها را ارایه ندادند، گفت: امیدواریم که این اقدام به گونه‌ای اتفاق بیفتد که در مهرماه بتوانیم بخشی از افراد برخوردار را با میزان خطای حداقلی انتخاب و از لیست یارانه بگیران حذف کنیم، اما نمی‌خواهیم فشاری به طبقه ضعیف و متوسط جامعه وارد شود، بنابراین هدف ما اجرای مصوبه مجلس در حدف سه دهک یارانه پردرآمد است.‏
‏***یارانه‌بگیران پر مصرف چه کسانی هستند
دولت ملاک غربالگری یارانه‌بگیران را میزان بالای مصرف از حد معینی اعلام کرده است، آن‌هم بدون هیچ توضیحی در رابطه با اینکه مصرف چه کالا و خدمات و تا چه اندازه معیار خواهد بود، با این حال بعید نیست که میزان مصرف حامل‌های انرژی یکی از ملاک‌ها باشد.‏
به گزارش ایسنا، در اجرای تکلیف قانون بودجه 1398 آئین‌نامه مربوطه بعد از حدود چهار ماه در هیات دولت تصویب شده و قرار است بعد از اعلام نظرنهایی وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ارتباطات و فناوری اطلاعات و همچنین سازمان برنامه و بودجه به عنوان مسئولان شناسایی دهک‌های بالا، غربالگری از از پایان شهریور ماه شروع شود.‏
با این حال در آستانه غربالگری جمعیت حدود 78 میلیون نفری یارانه‌بگیر، تاکنون هیچ توضیح شفاف و مشخصی در مورد اینکه ملاک دولت برای حذف چیست، ارائه نشده و تنها وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به اعلام اینکه سقف درآمدی معینی برای حذف یارانه وجود ندارد و نشان تمکن در سه دهک بالا میزان مصرف خانوارها خواهد بود اکتفا کرده است.‏
در اظهارات شریعتمداری آمده که آن دسته از خانواده‌ها که میزان مصرف‌شان از حد معین بالاتر است مشمول حذف یارانه می‌شوند.‏
تا اینجا مشخص آن است که بر خلاف آنچه که طی سال‌های گذشته بر حذف یارانه‌بگیران پردرآمد از سوی دولت، مجلس و کارشناسان تاکید می‌شد، این روش در دستور کار نیست و میزان درآمد ماهانه ملاک حذف نخواهد بود.‏
اما اینکه گفته شده معیار بر مبنای مصرف خانوارها از حدی بالاتر قرار گرفته با خود ابهامات زیادی به همراه دارد که تا کنون پاسخی در مورد آن وجود نداشته است؛ اینکه مصرف بالا، منظور مصرف کدام کالا و خدمات است؟ حد این مصرف چقدر است و پرمصرف بر چه مبنایی تعریف شده است؟ بانک‌های اطلاعاتی کدام بخش‌های مصرفی را کاملا پوشش می‌دهد که مبنای حذف یارانه بگیران قرار گیرد؟
در این بین تا حدی می‌توان گفت که مصرف بالا نمی‌تواند منظور میزان کالاهای خوراکی باشد که خانوارها تهیه می‌کنند، چراکه در این مورد امکان چندانی برای شناسایی وجود ندارد. بر این اساس مصرف کالا و خدماتی می‌تواند ملاک باشد که دولت بابت آنها از خانوارها هزینه دریافت می‌کند که از جمله آن سوخت و انواع حامل‌های انرژی خواهد بود که میزان مصرف هر خانواری تحت نظارت دولت قرار دارد.‏
این در حالی است که در سال گذشته و در جریان تدوین برنامه دولت به منظور اصلاح روند فعلی حامل‌های انرژی و توزیع یارانه‌های پنهان یکی از پیشنهادات مطرح شده برای اصلاح به تغییر قیمت بر مبنای مصرف افراد بر می‌گشت که البته در نهایت برای بودجه سال جاری اجرایی نشد.‏
به هر ترتیب ارائه توضیح صریح در مورد برنامه دولت به منظور غربالگری یارانه‌بگیران و روشن شدن سازوکار این موضوع از مطالبات عموم بوده و انتظار می‌رود قبل از اجرای طرح اطلاع رسانی شده و به ابهامات پاسخ داده شود.‏
‏***عدم ارائه کامل فهرست ثروتمندان از سوی دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط
چهارم اسفند سال 97، بهارستان نشین ها در صحن علنی مجلس دولت را موظف به شناسایی و حذف 3 دهک بالای درآمدی از فهرست یاران بگیران کردند.‏
به نظر می‌رسد یارانه 3 دهک بالای درآمدی تا مهرماه حذف خواهد شد و شمارش معکوس برای حذف یارانه 45500 تومانی ثروتمندان آغازشده است. البته که از همان زمانی که یارانه‌ها هدفمند شد، بحث شناسایی پردرآمدها همیشه مسئله بوده است و حالا باید دید دولت بالاخره موفق به این کار می‌شود یا خیر.‏
‏ چهارم اسفند سال 97، بهارستان نشین ها در صحن علنی مجلس دولت را موظف به شناسایی و حذف 3 دهک بالای درآمدی از فهرست یاران بگیران کردند. آن‌ها در جریان بررسی جزئیات بخش درآمدی لایحه بودجه سال 98 کل کشور، با جزء (1) بند الف تبصره 14 ماده‌واحده این لایحه موافقت کردند که بر اساس آن دولت موظف است با استفاده از کلیه بانک‌های اطلاعاتی نسبت به شناسایی و حذف 3 دهک بالای درآمدی از یارانه بگیران اقدام کند.‏
طبق گزارش‌ها، هیئت‌وزیران در جلسه 16 تیر 1398 به پیشنهاد سازمان برنامه‌وبودجه کشور (با همکاری وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی، نفت، نیرو و تعاون، کار و رفاه اجتماعی) و به استناد بند (ب) تبصره (14) ماده‌واحده قانون بودجه سال 1398 کل کشور، آیین‌نامه اجرایی این تبصره را باهدف تعیین منابع و مصارف یارانه تصویب کرده است. بر اساس این آیین‌نامه، دولت موظف است با استفاده از تمامی بانک‌های اطلاعاتی در اختیار، نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه بگیران اقدام کند. همچنین یارانه آرد صنف و صنعت، حذف و منابع حاصل از آن به خرید تضمینی گندم اختصاص می‌یابد.‏
ماده 6 این آئین‌نامه هم می‌گوید: “وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و وزارت کشور (استانداران) طی دستورالعملی که ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آئین‌نامه تهیه می‌کند، نسبت به شناسایی حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی خانوارها اقدام کند. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف است پس از اعلام وزارت تعاون نسبت به حذف یارانه خانوارهای اعلام (در اولین نوبت) اقدام کند.”‏
در تبصره اول این ماده آمده است: “خانوارهای حذف‌شده می‌توانند نسبت به اعتراض در خصوص قطع یارانه خود و افراد تحت تکفل با اعلام رضایت از دسترسی وزارت یادشده به‌تمامی اطلاعات بانکی و ارائه اطلاعات و مستندات لازم، اقدام کنند. وزارت تعاون مکلف است پس از بررسی مستندات ارائه‌شده، اسامی سرپرستان خانوارهای واجد شرایط دریافت یارانه نقدی را بار دیگر به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام کند تا در اولین نوبت، پرداخت یارانه نقدی آن‌ها برقرار شود. وزارت یادشده موظف است نتایج را به‌تمامی معترضین اعلام کند.” در تبصره دوم این ماده هم تأکید شده است که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف به تبادل اطلاعات موضوع این ماده با یکدیگر هستند.‏
حالا محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد: سعی می‌کنیم تا مهر یارانه سه دهک بالای درآمدی بااحتیاط حذف شود. به گفته او، موضوع حذف دهک‌های درآمدی برخوردار با توجه به شرایط اقتصادی کشور و فشارهای نظام سلطه طی این ایام و برخی از آثار فشارها بر سطح عمومی قیمت‌ها خیلی بااحتیاط انجام می‌شود. لذا بااینکه دولت مصوبه‌ای داشته که چهار دستگاه در این زمینه باید پیگیری کنند تا اقدامات لازم نسبت به حذف برخی از افراد برخوردار که امروز دارای تمکن هستند و نیازی به پرداخت یارانه ندارند، انجام شود، اما همچنان این کار صورت نگرفته است و هنوز دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط دستورالعمل کامل آن را ارائه نکردند. او تأکید کرد: امیدواریم که این اقدام به‌گونه‌ای اتفاق بیفتد که در مهرماه بتوانیم بخشی از افراد برخوردار را با میزان خطای حداقلی انتخاب و از لیست یارانه بگیران حذف کنیم. بدون تردید نمی‌خواهیم به طبقه مستضعف و متوسط جامعه صدمه‌ای وارد شود و می‌خواهیم این مصوبه مجلس شورای اسلامی در حذف سه دهک برخوردار، اختصاصاً به سمت آن صدک‌هایی برود که واقعاً برخوردار هستند.‏