تاج پرس
طبق قانون هدفمندی یارانهها دولت باید از زمان شروع این قانون در سال
1389، طی حدود پنج سال قیمت سوخت را به نحوی اصلاح میکرد که کمتر از 90
درصد قیمت فوب خلیج فارس نباشد، اما به هر صورت از زمان اجرای قانون
هدفمندی یارانهها این روند اصلاح قیمت منظم انجام نشد و بعد افزایش در
ابتدای اجرا یکبار دیگر در سال 1393 رشد کرد و دیگر تغییری نداشت تا اینکه
در اواخر آبان سال گذشته به فاصله چند ساله قیمت بنزین افزایش پیدا کرد؛ به
طوری که بنزین سهمیه ای از 1000 تومان در هر لیتر به 1500 و قیمت آزاد آن
به 3000 تومان رسید.
دولت تصمیم گرفت مابهالتفاوت ایجاد شده از افزایش قیمت بنزین را
به صورت نقدی بین خانوارها تقسیم کند؛ از اینرو از جمعیت 78 میلیون نفری
حدود 60 میلیون نفر (19میلیون خانوار) را به عنوان خانوار هدف قرار داده و
18 میلیون نفر دیگر که گفته میشد سه دهک بالای درآمدی هستند را از پرداخت
یارانه بنزین کنار گذاشت. البته همچنان این نقد وجود داشت که از بین 60
میلیون نفر دیگر هم تعداد زیادی می توانند نیازی به این کمک نداشته باشند .
به هر صورت از آبانماه پرداخت یارانه بنزینی در دستور کار قرار گرفت و
تا شب گذشته (10 شهریور) 10 مرحله پرداخت در قالب کمکهای معیشتی انجام شده
است. با توجه به اعلام قبلی دولت مبنی بر اینکه در ماه به طور متوسط 2500
میلیارد تومان بابت کمک معیشتی پرداخت انجام میشود میتوان گفت در این
چند مرحله نزدیک به 25 هزار میلیارد تومان از درآمدهای بنزین به صورت نقدی
به حساب خانوارها پرداخت شده است.
البته دریافتی خانوارها از این مبلغ متفاوت است که برای خانوادههای یک
نفره 55 هزار تومان، دو نفره 103 هزار، سه نفره 138 هزار، چهار نفره 172
هزار و پنج نفره و بیشتر 205 هزار تومان است.
از این رو، دریافتی مشمولان از کمک بنزینی از ابتدا تا کنون برای خانوار
یک نفره 550 هزار تومان، دو نفره یک میلیون و 30 هزار تومان، سه نفره یک
میلیون و 380 هزار تومان، چهار نفره یک میلیون و 720 هزار تومان و پنج نفره
دو میلیون و 50 هزار تومان بوده است که هر یک از این خانوارها یارانه
نقدی 45 هزار و 500 تومانی به ازای هر نفر را هم در هر ماه دریافت می کنند.
افزایش قیمت بنزین در اواخر سال گذشته شروعی برای اصلاح پرداخت
یارانههای پنهان نیز محسوب می شود؛ این در حالی است که آمارها از این
حکایت داشت که دولت در سال بیش از 900 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان
پرداخت میکند که حدود 600 هزار میلیارد تومان آن مربوط به حوزه انرژی، نفت
و مشتقات آن بود که البته 250 هزار میلیارد تومان از این رقم به بنزین
تعلق داشت.
بعد از افزایش قیمت بنزین دولت معتقد بود با توجه به صرفه جوییهای
انجام شده میتواند مازاد را صادر کند که خود نوعی درآمدزایی برای کشور
محسوب میشود. این در حالی است که اخیرا گمرک ایران اعلام کرد طی پنج ماه
ابتدایی امسال ایران حدود یک میلیارد دلار صادرات بنزین داشته است.
در مجموع با وجود اینکه اصلاح قیمت سوخت به نوعی در مسیر اصلاح
یارانههای پنهان است اما باز هم یارانههای نقدی پابرجاست و یارانه بنزین
بعد از حذف از کانال یارانه نقدی در حال پرداخت است، به عبارتی نه تنها با
وجود نقدهایی که به پرداخت یارانه 45 هزار و 500 تومانی وجود داشت اصلاحی
صورت نگرفت بلکه یارانه بنزین نیز به صورت نقد پرداخت شده و اکنون در کنار
هزینه 42 هزار میلیاردی یارانه نقدی دولت در سال بیش از 70 هزار میلیارد
تومان به صورت نقد یارانه توزیع میکند.
انتهای پیام