بزرگنمایی:

تاج پرس/یزد
فرهنگ و معماری اصیل ایرانی با ساخت آسمان خراش در نقاط مختلف یزد در معرض خطر و روبه نابودی است، از این رو انتظار می رود با آغاز عملیات اجرایی طرح نهضت ملی مسکن و ساخت خانه های ویلائی در این طرح بار دیگر شاهد احیا و درخشش آن در شهر جهانی باشیم.
قدم زدن در کوچه پس کوچه های تنگ و پیچ در پیچ یزد با دیوار های بلند و ساباط های کاهگلی ذهن را به  دوران کودکی و خانه های خشت وگلی آن زمان می برد، خانه ای با حوض بیضی شکل وسط حیاط و آب نقاشی شده با نقش و نقوش خانه و باغچه ای پرگل که با سنگفرش های لوزی شکل احاطه شده است.
در این کوچه های تنگ و طویل آشتی کنان سر در دوران کودکی دارم  و زیر لب ترانه گنجشکک اشی مشی افتاد تو حوض نقاشی را زمزمه می کنم که ناگهان به فضائی باز  و وسیع وارد شده و با تابلوی رنگارنگ هتل های سنتی که از خانه های قدیمی سر راست کرده اند، مواجه می شوم.
ادامه مسیرم کودکانی را می بینم که مشغول بازی در حیاط خانه تخریب شده همسایه هستند، چند قدم آن طرف تر پارکی بر خرابه های یک خانه قدیمی ساخته اند و تقاهای قدیمی جای خود را به صندلی های سیمانی و آهنی داده است.
نقل صحبت آنان  طرح نهضت ملی مسکن و ساخت خانه های ویلایی به جای آپارتمان است، خنده های بلند آنان نیز از  شوخی و خوشحالی دختر و پسرهائی است که مجبور به زندگی در آپارتمان نیستند.
پس از یک سرازیری تند به خانه می رسم و ناخودآگاه دستم به جای کلون مستطیلی توپر و گل میخ های زیبای آن به آیفون تصوری می لغزد، در حیاط سوت و کور آپارتمان و خالی از حوض و باغچه دلم می گیرد.
از محو سریع سبک زندگی گذشته و معماری دلنشین دوران کودکی بهت زده و متعجبم که پسر همسایه بغلی بی توجه به من به سرعت از آسانسور پیاده می شود و می رود.
ناگهان خنده زن های همسایه  یادم می آید، روزنه امیدی در دلم جوانه می زد که شاید در 60 هزار خانه ویلائی که در طرح نهضت ملی مسکن در یزد ساخته می شود گوشه ای هرچند اندک از سبک زندگی و معماری اصیل ایرانی احیا شود.
احمد میرجانی از اساتید معماری دانشگاه یزد:
معماری گذشته چه تاثیری بر ساخت واحدهای مسکونی طرح نهضت ملی مسکن استان یزد دارد؟ اگر در معماری امروز حوض حذف شود، نسل آینده چگونه قصه گنجشکک اشی مشی افتاد تو حوض نقاشی را باور کند؟
خانه های بافت تاریخی باید یک، دو و در نهایت سه طبقه باشد اما اکنون با چه مجوزی چنین ساختمان  های مرتفعی ساخته شده است؟
آخوندی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد:
پس از برگزاری جلسات متعدد با حضور کارشناسان و در نظر گرفتن تمام ابعاد موضوع، طرح ساخت یک شهرک جدید به وسعت 400 هکتار که قابلیت افزایش تا 1هزار هکتار را نیز دارد در دستور کار قرار گرفت.
شهرک جدید که طرح های اولیه آن آماده شده کاملا منطبق بر فرهنگ و معماری اصیل یزد است به نحوی که مسجد در مرکزیت و محور اصلی این شهرک قرار دارد، نمای بیرونی تمامی منازل به شکل سنتی است و به جای مجتمع های تجاری،  بازارهایی به مانند گذشته جانمائی شده  و کوچه ها نیز  ساباط دارند.
در معماری گذشته ساختمان ها دارای " حیاط مرکزی" بودند که نقش بسیار مهمی در هویت بخشی به کل بنا و حتی ساکنان آن ایفا می کرد اما آپارتمان ها به مرور مفاهیم حیاط و حوض را حذف کردند، به همین دلیل منازل در طراحی این شهرک جدید حیاط دار هستند.
عملیات اجرایی این طرح همزمان با سفر دوم رئیس جمهور دولت سیزدهم به استان دارالعباده آغاز می شود.
معماری در طول سالیان گذشته توسعه یافته و بر اساس نیاز روز جامعه، شاهد خلاقیت در معماری بوده ایم اما به طور قطع و به اذعان کارشناسان امکان ظهور و بروز خلاقیت ها بر اساس نیازهای روز وجود دارد بی آنکه به اثر تاریخی لطمه ای وارد شود.