بزرگنمایی:

تاج پرس/ یزد
روز ملی آب، غریب در تقویم ملی
شاید کمتر کسی هست که بداند روز 13 اسفند ماه هر سال به نام روز ملی آب نامگذاری شده است؛ شعار این روز هم "ریاضت آبی، مشارکت همگانی، شتاب در تغییر" نامگذاری شده است.

به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای یزد ، مناسبت های تقویمی، بهانه و فرصتی هستند تا توجه عموم و نخبگان را به اهمیت روزهای نامگذاری شده برای آن جلب کنند و اما "آب" نیز در جهان و ایران، یکی از این موضوعاتی است که دست مایه تعریف روز و حتی هفته برای گسترش آموزش ها و توجه ها به این موضوع مهم می شود. روز ملی آب (13 اسفندماه) بستر مناسبی است تا رسانه ها، سازمان ها، دستگاه های آموزشی و همه ظرفیت های کشور برای یادآوری نقش بی نظیر آب در زندگی ما، وارد میدان شوند . نکته آنکه روز ملی آب در تقویم جمهوری اسلامی، کمتر شناخته شده است که شاید یکی از دلایل آن نزدیک بودن آن به ایام پایان سال و شاید هم تبلیغات ضعیف متولیان این حوزه بوده است؛ مگر مهم‌تر از سرمایه بزرگی چون آب هم در زندگی بشری وجود دارد؟

 برای روشن شدن بیشتر این موضوع و جلب توجه عموم مردم به اهمیت و نقش بی‌بدیل آب در زندگی، به سراغ شماری از متولیان این حوزه رفتیم تا نظرات آنها را در مورد چرایی غریب ماندن روز 13 اسفند بعنوان روز ملی آب و همچنین ضرورت های فراموش شده در این بخش، جویا شویم.

به همین منظور با طرح سه پرسش به سراغ آنها رفتیم که شامل: "چرا 13 اسفند شناخته شده نیست؟" ، "از این روز چه استفاده هایی می توان کرد؟"، "چه باید کرد تا این روز مثل روز جهانی آب شناخته شود؟

از ریاضیات آبی تا ریاضت آبی

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد، نقطه نظرات خود در این زمینه را با یک مثل معروف مدیریتی آغاز کرد که می‌گوید "اگر چیزی را نتوانی اندازه گیری کنی، نمی توانی آن را کنترل کنی و اگر چیزی را نتوانی کنترل کنی نمی توانی آن را مدیریت نمایی و همه گرفتاری ما از عدم مدیریت است

"محمد مهدی جوادیان‌زاده" افزود: برای مدیریت درست که مهمترین رکن حکمرانی خوب می باشد باید "دو دو تا چهارتا" های کار به خوبی شناسایی و لحاظ شود.

وی برای روشن شدن بیشتر این موضوع، مصداق سخنان خود را به سوی حکمرانی آب و موضوع حیاتی آن برد و افزود: با وجود امکانات متعدد اندازه گیری و سنجش در حوزه محیط زیست و اقلیم و سازوکارهای پیشرفته آمار برداری و گزارش های علمی و فنی منطقه ای و بین المللی، امروز دیگر بر همگان واضح و مبرهن شده است که در موضوع بهره برداری از منابع آب اگر دو دو تا چهارتاهای معروف یا به عبارتی فنی تر ریاضیات آبی را رعایت ننماییم آن وقت است که هشتمان گرو نه خواهد بود.

 وی ادامه داد: یعنی اینکه در امر توسعه یک جانبه و قطعا ناپایدار، برای دسترسی به اهداف این توسعه، آنچنان بر منابع طبیعی فشار می آوریم که در نهایت وقتی حساب و کتابی وسط می آید متوجه می شویم که برای یک واحد آبادانی، ده ها واحد خرابی به بار آورده ایم.

جوادیان زاده معتقد است: آب محور توسعه است و اگر نباشد پس توسعه ای هم در کار نیست؛ بنابراین امر توسعه را بدون توسعه بهره برداری از منابع آب تقریبا ناممکن می دانیم؛ امروز در سراسر جهان مشاهده می شود که رودخانه ها، آبخوان ها، جنگل ها، کوه ها و دشت ها در اثر این توسعه بی هوا و ناپایدار به شدت آسیب پذیر شده اند.

وی یادآور شد: منابع آب زیرزمینی با کسری مخزن های بزرگ و رو به افزایش حالتی وخیم دارند و البته تغییر اقلیم که آن هم ارمغان توسعه ناپایدار دست ساخت بشر می باشد مزید علت شده است؛ ریاضیات آبی را رعایت نکرده ایم و هر روز با فکر توسعه بیشتر سر از بالین برداشته ایم و یا حساب و کتاب میان نیاورده ایم یا اصلا حساب و کتابی نکرده ایم و حال با این همه عوارض و تبعات روبرو هستیم.

وی با طرح این سوال که "چه باید کرد؟" اظهار داشـت: در این رابطه و برای درمان آلام و دردهای امروز، 2 راه بیشتر وجود ندارد؛ یک راه ساده و آسان و یک راه سخت و صعب که راه ساده و آسان این است که همین کاری که تاکنون می کرده ایم، همین مدیریتی که تا این زمان اعمال می کرده ایم و همین تدبیری که تاکنون می اندیشیده ایم، آن را ادامه دهیم که قطعا نتیجه همان خواهد شد که تاکنون شده است!

به گفته وی تغییر اقلیم بیشتر، جنگل های تنک تر، رودهای کم آب تر و آلوده تر، آبخوان های تخریب شده تر که این راه در نهایت به خشکسالی مستمر، تنش آبی و بی آبی و در نتیجه منازعات آبی بیشتر منتهی می شود و به عبارتی دیگر درگیر ریاضت جبری آبی می شویم و البته این راه برگشت ناپذیر می باشد؛ راهی یک طرفه به سمت نیستی و نابودی.

 این مسوول آبی استان یزد در مورد راه دوم هم گفت: راه دوم، همان راه سخت و نفس گیر و ریاضت اختیاری آبی است؛ مدیریت مصرف را به طور جدی در همه جنبه های مصرف آب در دستور کار قرار می دهیم و اصل ارتقاء بهره وری در مصرف بعنوان یک اصل خدشه ناپذیر می پذیریم که در این

از یک سو و تاکیدات دینی بر حفظ آن 13 اسفند ماه به عنوان روز ملی آب در تقویم نامگذاری شده است و با اینکه نام­گذاری روزها با هدف تذکر و یادآوری و تمرکز توجه بر اهمیت موضوعات ذکر شده می باشد، اما به نظر میرسد برخی از روزها آنچنان که باید و شاید نتوانسته است در تقویم کشور، جایگاه واقعی خود را بیابد.

 روز ملی آب هم را می توان یکی از این موارد ذکر کرد.

وی در مورد دلایل ناشناخته ماندن 13 اسفند روز ملی آب هم گفت: عدم انطباق زمانی بین روز ملی آب به عنوان یک آیین باستانی با روز جهانی آب، عدم انتخاب زمان مناسب برای نامگذاری این روز، تراکم کاری پایان سال و عدم امکان وقت گذاری دستگاه های اجرایی برای ترویج این موضوع و وفور منابع آبی در فصل زمستان و کم نتیجه بودن اقدامات ترویجی به دلیل عدم درک بحران کم آبی از جمله آنهاست.

به گفته وی تقلیل گرامیداشت روز ملی آب به برگزاری مراسم های ظاهری و صرفا تبلیغاتی، عام بودن برنامه های روز ملی آب بدون توجه به زمینه ها و نیازهای ذهنی مخاطبان، نقش پایین رسانه ها در تبلیغ فعالیت های تعریف شده در روز ملی آب، عدم تصویب روز ملی آب در مراجع تصمیم گیر و تصمیم ساز و صرفا درج این روز در تقویم از دیگر دلایل این امر است.

این مسوول در مورد محورهای مورد استفاده در این روز ملی هم گفت: ما نباید با مناسبت‌ها به خصوص مواردی که با حیات و زندگی ما بستگی دارد، تشریفاتی و تصنّعی و از سر رفع تکلیف برخورد کنیم؛باید با نوع عملکرد خود نشان دهیم که آب را قدر می‌شناسیم و همه سال به فکر آب هستیم و باید از این روز جهت یادآوری مسئولیت‌های مان در برابر آب استفاده کنیم و قبل از آنکه به دیگران بگوییم چگونه در مصرف صحیح آب تلاش کنند، به خودمان باز گردیم و ببینیم آیا واقعا اهمیت و حساسیت آب را باور کرده و در کارهایمان رعایت کرده‌ایم؟

وی با طرح این پرسش که در استان کم آب یزد، آیا باید سهم بخش کشاورزی در مصرف آب حدود 90 درصد آن هم با بازدهی حدود 16 درصد در تولید ناخالص استانی باشد؟ گفت: باید به جای برنامه‌های بزرگداشت آب یا در کنار این برنامه‌ها اندکی هم به فکر اجرای انواع راهکارهای صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی و باغداری و جلوگیری از آبیاری‌های غرقابی باشیم و انواع محصولات کم آبخواه را در کشاورزی سنتی استان ترویج کنیم.

دهقانی زاده یادآور شد: باید این نکته را قویا جا بیندازیم که اگر فقط 10 درصد در مصرف آب در بخش کشاورزی صرفه‌جویی شود دیگر نیاز و تکیه ما به انتقال آب از خارج حوزه استان به یزد به نزدیک صفر می‌رسد پس روز ملی آب در استان یزد باید روز فریاد در مقابل عدم اجرای برنامه‌های مصرف بهینه آب باش.

 به گفته وی علاوه بر این باید مراکز برگزار کننده، مبادرت به انجام برخی از فعالیت هایی نمایند که بتوان به صورت ملموس نتایج اهتمام به گرامیداشت این روز را ببینیم و درک نماییم برای نمونه بازدید از فعالیت ها و فرایندهای مرتبط با تولید آب، انتقال آب، مصرف آب یا رونمایی از برخی فعالیت های علمی و نوآورانه در حوزه آب، فرایند تاریخی رخ دادهای انجام شده برای تامین آب، تصویب این روز در مراجع ذیصلاح و نه صرفا یک روز تقویمی، برگزاری مسابقه های علمی برای تقویت جایگاه صرفه جویی در مصرف منابع آب را می توان درنظر گرفت.

رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی یزد تاکید کرد: اهمیت آب، چندان در جامعه جا باز نکرده چرا که در تعطیلات نوروزی ماست و همه دست اندرکاران به کار خویش سرگرمند و این روز هم مظلوم واقع شده است.

 وی گفت: از دیدگاه من برای جا افتادن روز ملی آب باید به سراغ سازمان‌های مردم نهاد رفت و آنها را برای مشارکت در برنامه‌های این روز بسیج و تقویت کرد؛ نفوذ این گونه تشکیلات به لحاظ مردمی و محله محور بودن آنها و ترکیب اعضای‌شان که عموما از جوان‌های پر انرژی هستند، زیاد است و تاثیر خوبی دارند.

وی با بیان اینکه فعال سازی فضای مجازی و تولید محتواهایی اثر بخش و هشدار دهنده و انتشار آنها در گروه‌ها نیز می‌تواند کارساز باشد، اظهار داشت: اگر بتوانیم با آثار ارزشمند به درون خانواده‌ها نفوذ کنیم و مادران و فرزندان را به مصرف صحیح و بهینه آب تشویق و ترغیب کنیم و با این فرهنگ‌سازی به افق‌های دور نگاه کنیم، به خوبی می‌توانیم رسالت خود را به انجام برسانیم.

 به گفته وی به نظر می‌رسد باید از روز ملی آب کارهای فرهنگ‌سازی را برنامه‌ریزی کرد تا در روز جهانی آب، آنها را اجرا و در بهار و تابستان ثمره‌اش را مشاهده نمود.