بزرگنمایی:

به گزارش ایسنا، محل احداث پل یا همان تقاطع غیرهمسطح در میدان امام‌خمینی (ره) در اسلام آباد غرب در کرمانشاه از حدود پنج ماه قبل با هشدارهای زیادی مواجه شد، از چند روز قبل پروژه‌ای که عرصه و حریم محوطه‌ی تاریخی "چغاگاوانه" را با آسیب زیادی می‌تواند مواجه می‌کند. آسیبی که به نظر می‌رسد شهرداری اسلام‌آباد غرب چندان به آن توجهی ندارد و هنوز هیچ واکنشی از سوی نخستین وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برابر این اظهار نظرها و اتفاقات برای اسلام آباد مطرح نشده است.

همان‌طور که پیش از همه‌ی این هشدارها و در زمان امضای قرارداد متولیان شهری با میراث فرهنگی، شرطی گذاشته شد تا اگر در حین کار به آثار تاریخی برخورد کردند، پروژه متوقف شود. شرطی که به تعهد آن هم پایدار نماندند و آن شد که اضطراب‌هایی که «چغاگاوانه» تا امروز به جان خریده، در حال تبدیل شدن به واقعیت است.

اضطراب‌هایی که این محوطه‌ تاریخی هشت هزار ساله با بیش از 25 متر نهشته‌های باستان‌شناختی، از کهن‌ترین بقایای سکونت انسانی، مربوط به دوره روستانشینی یا  نوسنگی را به تخریب و شاید مرگ نزدیک‌تر کند.

تاریخِ هشت هزار ساله را بخاطر 19 میلیارد تومان تخریب می کنند

از یک طرف باوجود درخواست‌های مطرح شده برای توقف کار پروژه، شهردار اسلام‌آباد غرب که 26 مهر همراه با استاندار کرمانشاه از روند چند پروژه در اسلام‌آباد بازدید کرد، در جمع خبرنگاران اعلام کرد که «عملیات اجرایی پروژه روگذر اسلام آبادغرب بعد از اربعین شروع خواهد شد و با همکاری پلیس راهنمایی و رانندگی و شورای ترافیک موانع مزاحم ترافیکی حاشیه این پروژه مرتفع شده است. پروژه تقاطع غیرهمسطح حضرت امام خمینی(ره) اسلام‌آباد غرب با اعتبار 19 میلیارد تومان احداث خواهد شد که نقش بسیار زیادی در روان‌سازی ترافیک خواهد داشت.»

 و از سوی دیگر در تصاویری که در روز جهانی «باستان‌شناسی» به دست مسوولان میراث فرهنگی کرمانشاه رسیده، انتقالِ ماشین‌آلات و تجهیزات سنگین برای آغاز کار در محوطه‌ی تاریخی چغاگاوانه است!

تا جایی که به حفظ چغاگاوانه مربوط شود، کوتاه نمی‌آییم

هادی احمدی - مدیر کل دفتر محوطه‌ها و بناهای تاریخی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی - در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: شکایت‌ها را مطرح کرده‌ایم و با استاندار نیز مکاتباتی در سطح ملی و استانی انجام شده‌اند.

او درباره‌ی میزان اعتباری که مسوولان شهری اسلام‌آباد غرب می‌گویند برای انجام این پروژه هزینه شده، نیز اظهار می‌کند: دوستان اگر هر هزینه‌ای کرده‌اند، به جرم این که پول مردم و بیت‌المال را هدر می‌دهند، باید تحت تعقیب قرار بگیرند. اگر بخواهند هر نوع تدقیق عرصه و حریم در این محوطه، انجام دهند باید فقط توسط پژوهشکده باستان‌شناسی انجام شود.

تا جایی که به میراث فرهنگی مربوط می شود، کوتاه نمی آییم، هر نوع عملیات عمرانی خلاف قانون است، یگان حفاظت میراث فرهنگی موظف است به طور دائم محوطه را بررسی کنند، متاسفانه اقداماتی که تا کنون قصد انجام دارند مخالف ضوابط است.وی با بیان این که تا جایی که به حفظ آن تپه مربوط می‌شود ما کوتاه نمی‌آئیم و هر نوع اقدامی در این تپه‌ی تاریخی اکنون خلاف است، اظهار می‌کند: در صورتی که صبر کرده و به  قانون تمکین کنند، کارشناسان باستان شناسی وضعیت محوطه را با نقشه‌ها تطبیق می‌دهند و حتی اگر جایی به اشتباه در حریم باشد باز هم اصلاح انجام می‌شود، اما تا امروز و در هر نقطه‌ای که به عرصه و حریم مربوط می‌شود، هر نوع عملیات عمرانی خلاف قانون است و هیچ‌گاه نیز قانون به ما اجازه نمی‌دهد که از چنین چیزی چشم پوشی کنیم.

او تاکید می‌کند: یگان حفاظت میراث فرهنگی موظف است به طور دائم محوطه را بررسی کنند. مکاتبات لازم نیز با دادستان انجام شده است. اما متاسفانه اقداماتی که تا کنون قصد انجام دارند مخالف ضوابط است.

صدور مجوز به صورت مشروط هم اشتباه بود

امید قادری - مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه - نیز در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: داستان چغاگاوانه قصه‌ی پر غصه‌ای شده که به نظر می‌رسد یکسری لجبازی‌ها، مانع کارهای کارشناسی در این محوطه تاریخی می‌شود. از سوی دیگر این مساله بیشتر شبیه به یک مسائله سیاسی و اجتماعی محلی شده است.

او با بیان این‌که مجوز مشروط میراث فرهنگی در زمان مدیر سابق این اداره کل نیز توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی رد شده است، توضیح می‌دهد: با این وجود، مشروط بودن مجوز کار (که اگر در حین کار به لایه‌های تاریخی برخورد کردند، کار را متوقف کنند) هم در شرایط کنونی بر توقف کار تاکید دارد. با توجه به این که مشاور شهرداری در مطالعه آزمایش مکانیک خاک و در عمق 4 تا 6 متری به یکسری استخوان و مصالح ساختمانی، باستانی و فرهنگی برخورد کرده است، بنابراین براساس این نشانه‌ها، باید کار متوقف شود.

وی با تاکید بر این که به نظر می‌رسد برای چنین پروژه‌های بزرگی نباید به صورت مشروط چنین مجوزهایی را صادر کرد، ادامه می‌دهد: پژوهشگاه میراث فرهنگی، سیستم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و اداره کل میراث فرهنگی استان به این نتیجه رسیدیم که دادن این مجوز با این شرایط اشتباه بود، بنابراین سعی کردیم جلوی اشتباه را بگیریم، در همین راستا نیز مکاتبات خود را از اردیبهشت ماه آغاز و اعلام کردیم که این موضوع به مطالعه بیشتر نیاز دارد و بهتر است کار شروع نشود تا مطالعات ما به پایان برسد.

قادری با بیان این که در این گیرودار متاسفانه بحث به رسانه‌ها در شهرستان کشیده و یک اردوکشی جناحی را به وجود آورد، می‌افزاید: این اتفاق باعث شد که با وجود آن همه مدارک و مستندات هنوز موفق به جلوگیری از کار نشده‌ایم.

اقدامات قضایی میراث فرهنگی برای حفاظت از «چغاگاوانه»

مدیر کل میراث فرهنگی کرمانشاه با اشاره به اقدامات‌اش برای حفاظت از محوطه تاریخی «چغاگاوانه» تاکید می‌کند: با شهردار و فرماندار مکاتبه کردیم، اما آن‌ها تمکین نکرده و کار را شروع کردند. بنابراین به دستگاه قضا شکایت کردیم، اما همچنان موفق به توقف کار نشدیم و حتی تقاضا کردیم تا تیم‌های کارشناسی، محوطه را بررسی کنند و پژوهشکده باستان‌شناسی به عنوان عالی‌ترین مرجع تشخیص باستان‌شناسی کشور، نظر نهایی را بدهد.

او با اشاره به بررسی محوطه چغاگاوانه توسط رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و رییس پژوهشکده باستان‌شناسی پیش از این و اعلامِ نظر آن‌ها مبنی بر لزوم انجام بررسی بیشتری در محوطه و توقف عملیات عمرانی شهرداری، اظهار می‌کند: کتبا نیز این اظهارنظر را اعلام کردند. پس از آن نیز معاون میراث فرهنگی از سوی وزارتخانه اعلام کرد که این پروژه با توجه به مسایل پژوهشی باید متوقف شود، همچنین استاندار کرمانشاه دستور توقف کار را داد و خواست تا متولیان شهری در حال حاضر صبوری کنند تا بررسی بیشتری انجام شود.

انتقال دستگاه‌های حفاری از دو هفته قبل به چغاگاوانه

می‌خواهند هزینه‌ها را برای توقف کار بالا ببرند

قادری اما از وقوع برخی اتفاقات جدید در اسلام‌آباد غرب خبر می‌دهد و می‌گوید: طبق گزارش و تصاویری که – شنبه 27 مهر – به ما رسیده، به نظر می‌رسد از دو هفته قبل دستگاه‌های حفاری بزرگ و بیل مکانیکی را به نزدیکی این محوطه می‌برند تا کار اجرائی برای همسطح‌سازی تقاطع را آغاز کنند.

او اضافه می‌کند: این در حالی است که دستگاه قضایی نیز هنوز دستور توقف نداده است، اما ما در مکاتبه‌ای با دادستان و رییس کل دادگستری استان درخواست ورود مقام قضایی شهرستان به این اتفاق را داشته‌ایم.

از یک طرف از دو هفته قبل دستگاه‌های حفاری بزرگ و بیل مکانیکی را به نزدیکی محوطه چغاگاوانه می برند و از سوی دیگر هنوز دستگاه قضا دستور توقف عملیات عمرانی را صادر نکرده است

وی با بیان این‌که قانون میراث فرهنگی تکلیف مشخصی دارد و قوانین آن نیز مشخص است، ادامه می‌دهد: بیشتر دوستان به ضرر و زیانِ این پروژه تاکید می‌کنند، در حالی که هنوز کار زیادی انجام نشده و کارها در فاز مطالعاتی بوده است. دوستان شهرداری می خواهند با تجهیزات و امکانات زیاد پروژه را شروع کنند و هزینه‌ها را برای توقف پروژه بالا ببرند.

او با تاکید بر این‌که تعلل خوب نیست، بیان می‌کند: نکته‌ای که ما به مقام قضایی نیز گفته‌ایم، جواب مشاور پروژه است که اردیبهشت گذشته براساس نمونه‌گیری در مطالعات آزمایش مکانیک خاک، در فاصله‌ی چهار تا 6 متری سطح زمین به استخوان و مصالح ساختمانی و فرهنگی رسیده‌اند، حتی بحث مجوز مشروط را نیز مطرح کرده‌ایم و از سوی دیگر مشاور نیز برخورد به آثار را اعلام کرده است، اما متاسفانه مقام قضایی می‌گوید این ادله کافی نیست.

میراث فرهنگی در استان کرمانشاه تنها مانده

وی با اشاره به همه اتفاقات رخ داده در این زمینه بیان می‌کند: مشاور شهرداری رسما اعلام کرده است که به لایه‌های تاریخی برخورده کرده‌اند. بنابراین طبق تفاهم نامه باید کار متوقف شود. آن‌ها نیز می‌گویند میراث فرهنگی یک تیم مستقر کند تا اگر به آثار برخورد کردیم، کار متوقف شود، اما جالب است که نتیجه کار مشاور را رسیدن به آثار نمی‌دانند.

مدیر کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه، اما در حال حاضر مهم‌ترین بحث را انتقال تجهیزات به محوطه‌ی چغاگاوانه می‌داند و می گوید: متاسفانه میراث فرهنگی در کل استان تنها مانده است. از سه هفته قبل میراث فرهنگی شکایت خود را اعلام کرده، اما هنوز جوابی به آن داده نشده است.