بزرگنمایی:

به گزراش تاج پرس/یزد
پانزدهمین نشست از سلسله نشست های تاریخ یزد با موضوع یزد در عصر ایلخانان و تاریخچه ی مسیحیت در یزد با سخنرانی دکتر فاطمه دانش یزدی و مرتضی وزیری به همت سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی استان در محل سازمان فرهنگی، ورزشی و اجتماعی شهرداری یزد برگزار گردید. 
در ابتدای این نشست سعید زارع مدیر این سازمان در استان با بیان اینکه یزد که از گذشته تا کنون همواره به دیار زندگی همزیستی ادیان معروف است، روزگاری علاوه بر محل زندگی مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان، محل زندگی پیروان حضرت مسیح(ع) نیز بوده و وجود بناهای برجای مانده از جمله دو کلیسای قدیمی، بیمارستان مرسلین و آرامستان مسیحیان در این شهر موید همین موضوع است ادامه داد:  
یکی از جاذبه‌های کمتر دیده شده در یزد که با زندگی مسالمت آمیز ادیان الهی در این شهر نیز رابطه دارد، سکونت پیروان دین مسیحیت در یزد است، به طوری که آثار به جای مانده از زندگی این پیروان شامل کلیسا، آرامستان و همچنین بیمارستان مرسلین همچنان در این شهر وجود دارد. 
وی با بیان اینکه هم‌اکنون دو کلیسا از مسیحیان در یزد وجود دارد که هر دوی این سازه‌ها توسط «ناپیرمالکوم» مبلغ دینی مسیحیان پروتستان در یزد ایجاد شده است افزود: کلیسای مسیحیان در یزد با قدمتی متعلق به اواخر قاجار و اوایل دوران پهلوی و بعد از جنگ جهانی اول ایجاد شده است، چرا که در این دوران، جمعیت مسیحیان در ایران زیاد بود و در همین راستا نیز افرادی تحت عنوان مبلغ دینی به شهرهای مختلف ایران از جمله یزد می‌آمدند. 
زارع ادامه داد: در دوره ی مغولا‌ن و ایلخانان شخصی به نام قطب الدین چنگیز به ایران حمله نمود که قطب‌الدین با زیرکی به جای در افتادن با مغولا‌ن سلطه آنان را پذیرفت و جانشینانش به عنوان دست نشاندگان مغول در یزد ابقاء شدند و با کفایت و هوشمندی یزد را از دستبرد مغولا‌ن حفظ نمودند. 
وی ادامه داد: در این دوران در سایه امنیت ایجاد شده و گسترش شبکه راههای منتهی به یزد بازرگانی رواج یافت و باعث شکوفایی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی یزد شد. 
مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی استان یزد ادامه داد: از زمان ایلخانان، سید شمس الدین پسر سید رکن الدین به گسترش شبکه راهها در یزد پرداخت که در این دوره تعداد زیادی کاروانسرا، بازار و حانوت (حجره) ساخته شد، به طوری که در قرن 8 هجری کمتر شهری به اندازه یزد دارای این اماکن بوده است.  
در ادامه مرتضی وزیری پژوهشگر تاریخ یزد با بیان کلیات تاریخچه ی  ورود مسیحیت به ایران بیشترین حضور مسیحیان در ایران را  مربوط به  عصر ایلخانان مغول در قرن هفتم دانست و افزود: بیشترین حضور وگسترش مسیحیت در یزد به دوره قاجار  و زمانی  بر می گردد  که سفر نامه نویسان، عکاسان، و شرق شناسان در یزد وبه منظور تحقیق در مورد زرتشتیان و آداب و فرهنگ مردم یزد ونحوه تجارت و....در رفت و آمد بودند. 
وزیری در ادامه با بیان اینکه در زمان حضور نمایندگان زرتشتی از انجمن اکابر زرتشتیان هند به سرپرستی مانک جی لیم جی هاتریا در زمانی که بیشترین فشارها بر زرتشتیان بود وی مامور می گردد با ارسال هدایایی برای ناصرالدین شاه قاجار واخذ رضایت از وی فشار بر زرتشتیان و قوانین سخت گیرانه و دست و پا گیر آنها و هتک حرمت به آنها را کمتر کند افزود: همچنین  اخذ امتیازاز دربارناصری برای زرتشتیان وهمکاری درجهت ساخت اماکنی مثل آتشکده یا دخمه - مدارس وتجارت .... باعث گردید با تلاش  وی و پس از 29 سال و دوبار سفر ایران موضوع جزیه  از زرتشتیان لغو شود. وی ادامه داد:  سفرنامه نویسان وجاسوسان حضور مانکجی را در دربار گزارش دادند و رقیب دینی آنها تلاش حداکثری خود را آغاز می کند تا از موقعیت پیش آمده در جهت ترویج مسیحیت در ایران اقدام کنند. 
مرتضی وزیری در ادامه با بیان اینکه  در یزد از سال 1272  خورشیدی به بعد رد پای مسیحت مشهود تر است ادامه داد: از این سال ایجاد داروخانه؛ مدرسه؛بیمارستان؛ تلگرافخانه و کنسولخانه؛راه سازی؛تلگراف و تلفن ؛بانک شاهی ؛شرکتها و....پررنگ تر می گردد. 
وی ادامه داد: اسقف دهقانی تفتی در سال 1298 خورشیدی در شهر تفت به دنیا آمد و پدرش حسینعلی مسلمان و مادر مسیحی و پرستار بیمارستان مرسلین یزد بود که  در جوانی به مسیحیت گرایش پیدا نمود و به علت پایبندی به اصول و آموزش در مدرسه ادب که موسس آن رابرت بروس بود به عنوان چهارمین اسقف کلیساهای ایران و تنها فرد ایرانی الاصل منصوب و قریب 30 سال در این شغل باقی بود. 
در ادامه دکتر فاطمه دانش یزدی گفت: قرار گرفتن یزد  در محل تلاقی چندین راه تجاری و بازرگانی ،آن را به یکی از قطب های اقتصادی و تجاری آن دوره تبدیل نمود، چرا که این نظام راهداری ،شهر بغداد را به خراسان وصل می نمود و از مسیرهای کرمانشاه ، همدان ، ری ، نیشابور و مرو می گذشت و به شهرهای مرزی جیحون می رسید. 
وی با بیان اینکه این جاده دارای انشعابات متعددی از جمله راهی از بغداد به طرف جنوب شرق بصره بود که از آنجا به طرف اهواز و شیراز منشعب می گردید و در این نقطه ، راه هایی از اصفهان و ری ، از یزد و نیشابور و از سیرجان و سیستان با یکدیگر تلاقی پیدا می نمودند ادامه داد: قبل از روی ‌کار آمدن اتابکان یزد، آل‌کاکویه(388- 536 ق ) خود مایه آبادانی بودند و زمانی که امیر فرامرز بن علی گرشاسب، آخرین حکمران آل‌کاکویه، در نبرد قطوان به سال 536ق که بین سلطان سنجر و قراختائیان در گرفت و کشته شد؛ حکومت به دو دختر او رسید. 
در پایان این نشست که با حضور بیش از 80نفر از پیشکسوتان و مفاخر فرهنگی استان برگزار گردید از از مرتضی وزیری و محمد جواد فارغی یزدی به عنوان پیشکسوتان فرهنگی و بازنشسته ی فراجای استان به مناسبت هفته ی فراجا توسط دکتر حمیدی رئیس دفتر تحقیقات کاربردی فراجای استان تقدیر و تشکر گردید. 
گفتنی است سلسله نشست های تاریخ یزد به صورت هفتگی توسط سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی استان یزد در حال برگزاری است.