تاج پرس
مهدی ذاکریان با اشاره به تحریم دیوان کیفری بین‌المللی از سوی آمریکا و به دستور دونالد ترامپ اظهار کرد: این اقدام آمریکا برای آن بود که سربازان آمریکایی در هر کشوری باشند و آن کشور عضو دیوان کیفری بین‌المللی، دادستان این دیوان اجازه نداشته باشد سربازان آمریکایی را به دلایل مختلف نقض قوانین بین‌المللی متهم و دادگاهی کند.

وی ادامه داد: دیوان کیفری بین‌المللی به این نتیجه رسید که در رفتار آمریکا و نیروهای نظامی آن در کشورهای مختلف، نقض فاحش حقوق بشر انجام شده است. هدف قرار دادن بیمارستان‌ها و امکان عمومی از سوی نیروهای نظامی آمریکا به ویژه در افغانستان به طور خاص این مساله را هدف قرار داد و دادستانی بررسی این مساله را شروع کرد و حتی در این رابطه موضع‌گیری سختی صورت گرفت. از این رو، الان پرونده عملکرد نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان باز شده و وارد رسیدگی شدند. در مقابله با این اقدام بود که ترامپ تهدید به تحریم دیوان کرد. البته آمریکا قبلا در قالب قراردادهایی که با کشورهای مختلف بسته است برای نیروهایش که در آن کشور هستند مصونیت قایل شده است و اساسنامه دیوان هم این اجازه را به کشورها می‌دهد که قراردادها و قوانین خود را به قوانین دیوان ارجح بدانند، حتی سازمان ملل متحد هم قرارداد اعطای مصونیت با آمریکا دارد تا سربازان آمریکایی که به عنوان حافظ صلح در قسمت‌های مختلف دنیا هستند، تحت پیگرد قضایی قرار نگیرند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: این رفتار آمریکا که همه جا می‌خواهد "استثنا" باشد نقض حقوق بشر است. این که همه برابر با یکدیگر هستند اما آمریکایی و سرباز آمریکایی برابرتر است. این یک ظلم است که آمریکا به حقوق بشر وارد کرده است. این دیدگاه لزوما در جمهوری خواهان نیست بلکه در دموکرات‌ها هم این نگاه وجود دارد. معتقدم این نگاه نوعی "نونژادپرستی" محسوب می‌شود که در استاندارد جهانی گفته می‌شود، "ما بالاتر از همه هستیم" و دادگاه‌هایمان هم بالاتر هستند و تخلفات سربازان را خودمان بررسی می‌کنیم.

ذاکریان با اشاره به این‌که در زمان تصویب اساسنامه دیوان کیفری بین‌الملی در ژنو بوده است اظهار کرد: در سال 1998 بیل کلینتون در آمریکا روی کار بود و آمریکا، اروپا و کشورهای طرفدار حقوق بشر فکر می‌کردند به نفع حقوق بشر و برای کشورهایی غیر از خودشان دادگاهی ایجاد کنند که اقدامات در کشورهایی از جمله نیکاراگونه، مصر، عراق، ایران، کره شمالی و غیره را مدیریت کنند و کسانی که مرتکب نقض دستاوردهای آنها در حوزه حقوق بشر می‌شوند را محکوم و مجازات کنند و به ادعای آنها دنیا را به این شکل امن‌تر سازند. اتفاقا در همان سال 1998 در ژنو بودم و مطلبی نوشتم تحت این عنوان که "اساسنامه دیوان مورد قبول است اما پاشنه آشیل غرب،‌ آمریکا و اسراییل است و الان هم همان حرف را تکرار می‌کنم. معتقدم آنها لایه‌ پنهان این قوانین را مورد توجه قرار ندادند و آن نقص‌هایی بوده و هست که در قوانین و تعاملات مردمی و داخلی خودشان وجود دارد.

وی افزود: لایه پنهان نقض حقوق بشر این کشورها، در حوادث اخیر در آمریکا مثل مرگ جورج فلوید که از سوی پلیس آمریکا مورد خشونت شدید قرار گرفت در حالی که هنوز اتهامش ثابت نشده و دادگاهی برای آن برگزار نشده کشته شد، خود را نشان داد. این لایه‌ها در قوانین و روابط کشورهایی از جمله آمریکا همواره پنهان بود و اجازه نمی‌دادند خود را نشان دهد. متاسفانه کشورهای کمتر توسعه یافته یا در حال توسعه نقض و ضعف در قوانین مربوط به حقوق بشر را تحت تاثیر اقدامات این کشورها به خودشان می‌گرفتند و در این میان کشورهای مسلمان با وجود قوانین مترقی اسلامی همواره خود را در معرض انتقاد و سرزنش می‌دیدند. در حالی که حقوق بشر یک سنت شرعی و اسلامی است و باید رعایت شود. قوانین اسلامی در زمینه‌ها و شرایط مختلف در سطح بسیار عالی وجود دارد و تنها باید آنها را به جامعه جهانی معرفی و به کار بست. اما این کشورها به جای استفاده از قوانین خود و معرفی آن به دنیا، به سمت حقوق بشر غربی سوق پیدا کرده و آن را بهترین گزینه تلقی کردند.

ذاکریان گفت: معتقدم ما باید هم از حقوق بشر غرب استقبال و آن را به دقت مطالعه می‌کردیم و هم اصول و مبانی مبتنی بر شریعت را به دنیا معرفی می‌کردیم تا به نوعی تکمیل کننده یکدیگر باشند.

وی در ادامه بر ضرورت شکل‌گیری مرکزی مستقل برای بررسی مسایل بین‌المللی تاکید کرد و افزود: مایه تاسف است که در ایران مرکز مستقل علمی که مسایل و تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و بین‌المللی را در ابعاد مختلف بررسی کند با حضور چند تن از اساتید ایرانی مستقل نداریم تا در چنین مواقعی این مسایل و دغدغه‌های بررسی شود و با اساتید و کارشناسان خارجی به بحث گذاشته شود. نه این‌که بخواهیم آمریکا را به خاطر این اقدامات شعارگونه محکوم کنیم بلکه سعی شود تا بی‌طرفانه و علمی با نگاه بین‌المللی استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر را بررسی کنیم و این‌که محاکم و مراجع بین‌المللی در این رابطه چه وظایفی دارند و کشورها را از این منظر رصد کنیم که تا چه اندازه از قوانین و مقررات فاصله دارند.

ذاکریان گفت: معتقدم آمریکا و اروپا بالاترین رتبه نقض حقوق بشر را دارند و کشورهایی مثل ایران اگر هم نقض قوانین دارند بیشتر به خاطر ناآگاهی شان است. در عین حال ایران اگر بخواهد جامعه بین‌الملل و مدعیان حقوق بشر را خطاب قرار دهد و مورد سوال قرار دهد بهتر است ابتدا خودش استانداردهای مذهبی و دینی و سپس ملی و بین‌المللی را رعایت کرده و توسعه دهد و برای تطبیق با مقررات بین‌المللی تلاش کند.

انتهای پیام