بزرگنمایی:

تاج پرس:دونالد ترامپ رییس جمهوری ایالات متحده، از سال گذشته جنگی اقتصادی برای به زانو درآوردن ملت ایران آغاز کرده است. هرچند در چهار دهه اخیر ایران همواره تحت شدید ترین تحریمهای آمریکا بوده است با این وجود این مبارزه و کارزار اقتصادی علیه ملت ایران با ایجاد محدودیتهای شدید علیه ملت ایران رنگ و بوی تازه ای گرفته است. جالب اینکه ترامپ و دولتمردان تحت امر وی با جعل الفاظ و مفاهیم از تعابیری چون، برقراری امنیت و ثبات جهانی، مبارزه با تروریسم تلاش می کنند اقدامات نامشروع خود را مشروع جلوه دهند.  حال آنکه این کشور با اعمال تحریم‌هایی مانند تحریم بانک مرکزی به دنبال این است مانع رسیدن غذا و دارو به مردم ایران می‌شود.  این اقدام نه ‌تنها نقض برجام بلکه نقض اصول شناخته‌شده بین‌المللی در مصونیت بانک‌های مرکزی است.

غلامحسین دهقانی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امورخارجه در بیست و چهارمین کنفرانس سالانه اعضاء کنوانسیون سلاح‌های شیمیایی، با یادآوری سی و دومین سالگرد حملات شیمیائی رژیم صدام علیه غیر نظامیان کشورمان در سردشت و  بیست و دومین سالگرد لازم الاجرا شدن کنوانسیون بین المللی سلاح های شیمیائی، کمک‌های بین‌المللی به قربانیان حملات شیمیائی را ناچیز دانست و در این زمینه تحریم های یک جانبه آمریکا را غیرانسانی و شرم آور خواند. تحریم‌هایی که  در مسیر تهیه دارو و دیگر نیازهای ضروری پزشکی قربانیان سلاح‌های شیمیایی ایجاد مشکل کرده است. دهقانی از جامعه بین‌المللی درخواست کرد تا با این تحریم‌ها که تروریسم اقتصادی بشمار آمده و نقض آشکار کنوانسیون بین المللی منع سلاح های شیمیائی است، مقابله کنند.

تحریم‌های اقتصادی در روابط بین الملل در میان کشورها سابقه‌ای طولانی دارد و اغلب دولت‌های قدرتمند از آن به عنوان جایگزینی برای جنگ و اقدامات نظامی پرهزینه استفاده می کنند تا سیاست‌ها و خط‌مشی‌های خود را بر دیگر دولت‌ها تحمیل کنند اما این اقدام در تناقض با بسیاری از قواعد و مقررات حقوق بین الملل قرار می‌گیرد و جان غیرنظامیان در معرض خطر قرار می‌گیرد.  بر اساس گزارش نماینده یونیسف در سال 1996 براثر تحریم‌های اقتصادی شورای امنیت علیه عراق نیم میلیون کودک به دلیل سوء تغذیه و بیماری ناشی از تحریم‌ها زندگی خود را از دست دادند.

 در مهر ماه امسال محمد جواد ظریف طی سخنانی در کنفرانس بین المللی اقتصاد جهانی و تحریم‌ها با تشریح سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه کشورمان در تبیین مفهوم تروریسم اقتصادی و تحریم اظهارداشت: استفاده از واژه تحریم برای اقدامات ایالات متحده آمریکا مبنای حقوقی ندارد و این اقدامات نه تنها برای اجرای قانون نیست که برای نقض قانون و استفاده غیرحقوقی این کشور از یک عنوان حقوقی است.

ظریف با اشاره به این سخن وزیر خارجه آمریکا که اگر مردم ایران می خواهند غذا برای خوردن داشته باشند باید دولتشان را وادار به تغییر سیاست‌هایش بکنند گفت که گرسنگی دادن از مصادیق جنایات جنگی و تروریسم نیز از مصادیق جرم بین المللی است. این اقدام آمریکا نه تنها حائز شرایط تحریم نیست بلکه دربردارنده شرایط حقوقی برای تروریسم اقتصادی است و تروریسم و جنگ اقتصادی به دلیل اینکه هدف اصلی آنها شهروندان غیرنظامی هستند جنایت جنگی محسوب می‌شود.  

باید به این نکته توجه کرد که یکی از اهداف مندرج در منشور سازمان ملل متحد، پیشبرد و تشویق احترام به حقوق بشر بیان شده است. اما اکنون تحریم‌های یکجانبه علیه یک دولت در واقع نقض حقوق بنیادین مردم آن کشور و بر خلاف مفاد منشور ملل متحد بوده که مبنای آن تعامل، مشارکت، مساعدت و همزیستی مسالمت آمیز بین‌المللی است. چرا که مهمترین حق بنیادین که در این سند مورد اشاره قرار گرفته است حق حیات است. حقی که توسط دولت آمریکا با اعمال تحریم های شدید علیه مردم ایران و کارشکنی در همکاری اقتصادی کشورهایی که با ایران معاملات اقتصادی دارند، زیر پا گذاشته می‌شود.

چندی پیش نیز حسن روحانی، رییس‌جمهوری کشورمان در دومین کنفرانس روسای مجالس ایران، افغانستان، پاکستان، ترکیه، چین و روسیه، در این مورد گفت: تحریم‌های اقتصادی ظالمانه و غیرقانونی آمریکا علیه ملت ایران به‌عنوان شکل بارزی از تروریسم، ملت ما را هدف قرار داده است. تروریسم اقتصادی به معنای وحشت‌آفرینی در مورد اقتصاد یک کشور و ایجاد رعب و ترس در دیگر کشورها برای ممانعت از تجارت و سرمایه‌گذاری در کشور هدف است. خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها و اقدامات این دولت علیه جمهوری اسلامی ایران و شرکای تجاری‌اش نمونه بارز تروریسم اقتصادی است.

آثار منفی تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا بر حق حیات شهروندان ایرانی انکارناپذیر است. بروز فقر، کند شدن ارائه خدمات اجتماعی و کمبود دارو در نتیجه تحریم‌ها، گسترش میزان مرگ و میر را در ایران به دنبال داشته است. بیماران شیمیایی و کودکان موسوم به پروانه‌ای نمونه‌ای دردناک از انسان‌های معصوم و بی گناهی هستند که در ماه‌های اخیر با اعمال مجدد تحریم‌ها، از دسترسی به داروهای ضروری خود محروم شده‌اند.

هرچند مردم ایران در مقابل  تروریسم اقتصادی  آمریکا مقاومت کرده‌اند با این حال نباید وظیفه و مسئولیت نهادهای بین المللی و حقوق بشری فراموش شود. پر واضح است که تحریم‌های آمریکا نه برخلاف آنچه که‌آنها ادعا می کنند حکومت را هدف گرفته بلکه اقشار عادی  مردم به ویژه ضعیف‌ترین و آسیب‌پذیرترین افراد جامعه بویژه بیماران را در معرض خطر قرار داده است. گواه این ادعا آن است مقامات‌آمریکایی بارها نسبت به این مساله اذعان کرده و گفته‌اند که از این طریق به دنبال تحقق خواسته‌ها و اهداف نامشروع خود در قبال ملت ایران هستند. هر چند نحوه تعامل نهادهای حقوق بشری با ایران همواره با نوعی سیاسی کاری مواجه بوده است، اما اکنون این نهادها در مقابل افکار عمومی جهانی در معرض پرسش جدی قرار گرفته‌اند که در مقابل نقض حقوق بنیادین مردم ایران به کدام یک از وظایف خود عمل کرده‌اند؟